Η Σίφνος βρίσκεται στο Αιγαίο Πέλαγος νοτιοδυτικά των Κυκλάδων, ανάμεσα στη Σέριφο, την Κίμωλο και την Πάρο, με 705 χλμ. ακτογραμμμή. Το όνομα της το οφείλει στον γιο του Αττικού ήρωα Σουνίου του 1ου οικιστή του νησιού. Κατά μία άλλη εκδοχή, Σίφνος σημαίνει κενός-κούφιος που παραπέμπει στην ύπαρξη πολυάριθμων στοών, αποτέλεσμα της έντονης μεταλλευτικής δραστηριότητας. Οι πρώτοι κάτοικοι Πελασγοί στο νησί ήρθαν την 3η χιλιετία, αργότερα οι Κάρες, οι Λέλεγες και οι Φοίνικες. Αυτοί εκδιώχθηκαν από τον βασιλιά των Κρητών, Μίνωα, ο οποίος εγκατέστησε εκεί τους γιους του ως νέους ηγεμόνες. Το νησί άκμασε την 3η χιλιετία ως το κέντρο του πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, ενώ σύμφωνα με την παράδοση, μετά τον τρωικό πόλεμο εγκαταστάθηκαν Ίωνες και με την άφιξη αυτών ξεκίνησε μια νέα εποχή όπου ιδρύθηκε το «άστυ» στην ανατολική πλευρά, στο Κάστρο. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, υπήρξε ένα από τα πλουσιότερα μέρη του κόσμου λόγω των χρυσορυχείων, αργυρωρυχείων, καθώς το υπέδαφος ήταν πλούσιο σε ορυκτό πλούτο, πετρώματα και μέταλλα χρυσού και αργυρού, πρώτοι είχαν κόψει χρυσό νόμισμα και βέβαια λόγω της ανάπτυξης της κεραμικής τέχνης. Οι αρχαιότερες τέχνες ασκήθηκαν στην πρωτοκυκλαδίτικη περίοδο με την αγγειοπλαστική να κατέχει σπουδαία θέση λόγω της αφθονίας του πυρίμαχου αργίλου, των κλιματολογικών συνθηκών, όπου άρχισαν να επιδίδονται στην επεξεργασία του πυλού με έντονη δραστηριότητα στο εξαγωγικό εμπόριο.
Στενά συνδεδεμένη με την ιστορία του νησιού είναι και η θρησκευτική ζωή την οποία αξιοποίησαν οι κάτοικοι, επωφελούμενοι τα προνόμια που τους παραχώρησαν οι Τούρκοι σουλτάνοι με την ελεύθερη εκδήλωση της χριστιανικής τους πίστης. Υπήρχαν 237 εκκλησιές και μοναστήρια ο μεγαλύτερος αριθμός σε όλες τις Κυκλάδες, παρα πολλές αναλογικά με την έκταση του νησιού. Το 1646 υπήρξε η αρχιεπισκοπή πολλών κυκλαδίτικων νησιών. Οι περισσότερες εκκλησίες και τα μοναστήρια με αρχιτεκτονικό και ιστορικό ενδιαφέρον, όντας ιστορικά μνημεία, παρακινούν τον επισκέπτη να τα γνωρίσει παρόλο που κανένα δεν είναι ενεργό μοναστήρι εως και σήμερα, αλλά μεγάλης ιστορικής και ανεκτίμητης σημασίας. Κάποια σπουδαία από αυτά που πρέπει να γνωρίσει ο επισκέπτης είναι το μοναστήρι της Βρυσιανής στα Εξάμπελα του 17ου αιώνα, το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία στο ψηλότερο βουνό του νησιού (700 μ.), όπου οικοδομήθηκε πάνω από τα ερείπια αρχαίας πόλης, το μοναστήρι της Παναγιάς του Βουνού του 17ου αιώνα με καταπληκτική αρχιτεκτονική ομορφιά.
Η Παναγία η Χρυσοπηγή πολιούχος συνδέει την ιστορία της με μια σειρά θρησκευτικών παραδόσεων και θρύλων, σημείο αναφοράς τόσο για τους Σιφνιούς αλλά και για όλους τους ορθόδοξους Έλληνες. Επίσης αξίζει να επισκεφθεί κανείς τον Άγιο Συμεων πάνω από τις Καμάρες, τον Άγιο Νικήτα στο Σελλάδι.
Μοναδικό, ανεκτίμητης ιστορικής αξίας, μέρος μετά από ευρήματα πρόσφατης αρχαιολογικής σκαπάνης, είναι η ακρόπολη του Αγίου Ανδρέα. ΄Ενα αρχαίο οχυρό, 1ος σε επισκεψιμότητα αρχαιολογικός χώρος, στο πλάτωμα του λόφου με ανασκαφές που έγιναν τη δεκαετία του 70 - 80 και το 2007 - 2008 έφεραν στο φως μεγαλοπρεπές μυκηναϊκό τείχος της ακρόπολης, με πυκνό πολεοδομικό ιστό, που περιλαμβάνει μεγάλο ιερό, οικοδομήματα και αρχαία ευρήματα, με μια μοναδική θέα στο Αιγαίο πέλαγος, επισκέψιμο όλο το χρόνο. Εκεί θα συναντήσουμε το μουσείο στο οποίο εκτίθενται ευρήματα από τις ανασκαφές, από τους προϊστορικούς χρόνους εως την ύστατη αρχαιότητα. Το 2012 ο χώρος τιμήθηκε με το βραβείο "Europa Natura" ως εξαιρετικό παράδειγμα διατήρησης πολιτιστικής κληρονομιάς.
Στο Κάστρο βρίσκεται το 2ο σπουδαίο μουσείο του νησιού που κατασκευάστηκε από την αρχαιολογική υπηρεσία σε οικόπεδο που δώρισε ο καθηγητής Γ. Μαριδάκης, στεγάζεται σε διώροφό κτίριο στον οικισμό, με πολλά ευρήματα, αγάλματα, γλυπτά από την αρχαϊκή και ρωμαϊκή εποχή, του 6ου έως του 1ο αιώνα π.χ με κεραμικά από τη γεωμετρική έως και την ελληνιστική καθώς και πολλά νομίσματα, επιβεβαιώνοντας τον πλούτο της εποχής.
Επιπλέον υπάρχει Λαογραφικό μουσείο στην Απολλωνία, μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης στη μονή Βρύσης στα Εξάμπελα όπου στο χώρο του μοναστηριού εκτίθενται χειρόγραφα, περγαμηνές, έντυπα παλαιών εκδόσεων, λειψανοθήκες, ιερά σκευή κ.α.
Δεν πρέπει να ξεχάσουμε το αρχαίο οχυρό και ιερό στον λόφο του Αγίου Νικήτα, 6ου αιώνα, αρχαίους πύργους 6ου - 3ου αιώνα, το ιερό των Νυμφών στις Κορακιές, τον αρχαίο τύμβο Σωρούδι, 17ου αιώνα, το αρχαίο ιερό στο λόφο του προφήτη Ηλία Τρουλακίου. Μέρη που πρέπει να γνωρίσει οπωσδήποτε ο επισκέπτης επιβεβαιώνοντας την ιστορική αξία του νησιού.
